NAUČNA ANALIZA BLOKOVA S BOSANSKE PIRAMIDE SUNCA
POTVRDILA DA JE RIJEČ O VJEŠTAČKOM BETONU

Fondacija „Arheološki park: Bosanska piramida Sunca" je u procesu analize uzoraka uzetih s nekoliko arheoloških lokacija Bosanske doline piramida. Uzorci će se naći na nekoliko vodećih instituta u Evropi i Americi.

Prvi rezultati laboratorijskih ispitivanja su došli s Instituta „Kemal Kapetanović" Univerziteta u Zenici. Profesor Muhamed Pašić zaključuje da su graditelji bosanskih piramida „proizvodili vještačke građevinske materijale i ugrađivali ih u građevine različitih arhitektonskih formi. Za ovaj materijal koristili su različite granulacije šljunka koji je u to vrijeme bio u izobilju na raspolaganju. Kao vezivo su poznavali osobine prirodnih materijala, osobito gline, njihovu plastičnost, higroskopnost i da slabo pečena glina zdrobljena s vodom posjeduje vezujuća svojstva. Druga vrsta vezivnog materijala koji su koristili graditelji da bi povezali zrna šljunka bio je hidrat kreča. Poznavali su proizvodnju kalcitnog i dolomitnog kreča. Dokaz je da su u strukturi šljunkovitog konglomerata Bosanske piramide Sunca otkriveni odvojeni kristali (srasline) CaCO3 i MgCO3."

Masovni građevinski materijal graditelja drevnih kultura bio je šljunkoviti konglomerat. Spravljan je na licu mjesta u kašastom stanju. Konstituenti kaše su šljunak, vezivo i voda, a nakon spravljanja kaša (žbuka ili svježi beton) je izljevana na ploče pješčara na Bosanskoj piramidi Sunca,

Ova šljunkovita tvorevina podsjeća izgledom na današnji cementni beton od agregata šljunka. Po strukturi, masivnoj teksturi i pritisnim čvrstoćama (iznad 100 MPa) daleko prevazilazi čvrstoću današnjeg cementnog betona. Takav se beton ne proizvodi u BiH, nego samo u nekoliko najrazvijenijih zemalja, radi specijalnih zahtjeva.

Tokom 2009., Fondacija će obavještavati javnost o rezultatima analiza iz drugih svjetskih laboratorija, a ovom prilikom se posebno zahvaljuje profesoru Muhamedu Pašiću i Institutu „Kemal Kapetanović" na njihovom volonterskom doprinosu projektu.

Kompletnu analizu možete pročitati na www.piramidasunca.ba

ANALIZA UZORAKA BOSANSKIH PIRAMIDA U VODECIM SVJETSKIM LABORATORIJAMA

I dok u Visokom temperature dostižu rekordno niske razine od -14 stepeni, u Bosanskoj dolini piramida se ne miruje. Tim Fondacije "Arheološki park: Bosanska piramida Sunca" završio je uzimanje uzoraka sa svih aktivnih lokacija: Bosanske piramide Sunca, Bosanske piramide Mjeseca, kamenog tumulusa "Toprakalija" u Vratnici, građevine "Dolovi" u Vratnici i podzemnog tunelskog kompleksa "Ravne". Za komparaciju su uzeti i uzorci stijenskog materijala.


Projekt istraživanja bosanskih piramida je multidisciplinarni naučni projekt i osim arheoloških observacija uključuje niz geoloških, geomehaničkih, geofizičkih, geohemijskih i drugih analiza.

U protekle četiri arheološke sezone 2005-2008 uzorci s piramida su obrađivani na Građevinskom institutu u Tuzli, Institutu za materijale "Kemal Kapetanović" Univerziteta u Zenici i Institutu za građevinarstvo Univerziteta u Sarajevu. Rezultati uzoraka ploča pješčara i konglomeratnih blokova pokazuju svojstva obrađivanih i/ili izvanredno kvalitetnih betonskih materijala. Sve analize su dostupne javnosti na službenoj web stranici Fondacije (http://www.piramidasunca.ba/) i službenoj stranici Prve međunarodne naučne konferencije o Bosanskoj dolini piramida (http://www.icbp.ba/).

Uzorci betonskog konglomerata iz temelja strukture u Vratnici se nalaze na analizi u Francuskoj. Nadalje, četiri uzorka organskog i karbonatnog materijala (stalaktiti i stalagmiti) iz tunela "Ravne" su u jednoj od vodećih evropskih laboratorija za radiokarbonsko i luminescentno određivanje starosti.

Fenomen bosanskih kamenih kugli svoj epilog dobija s hemijskom kompozicijom rađenom na Institutu za materijale u Zenici, te geofizičkom i geohemijskom analizom koja je u toku u Ruskoj akademiji prirodnih nauka. Prvi rezultati pokazuju da su originalni autori kamenih kugli dodavali aditive za poboljšanje mehaničkih svojstava kugli.

Novi set od ukupno 25 uzoraka će biti poslan u tri vodeće svjetske laboratorije koje se bave hemijskom kompozicijom i mikroskopskom analizom. Na taj način će se dobiti važni rezultati u utvrđivanju načina na koji su se gradile bosanske piramide te odrediti starost tunelskog kompleksa ispod njih.

Praksa Fondacije je da izabrane naučne i univerzitetske ustanove ne obavještava unaprijed o tome kome su sve uzorci poslani. Na taj način je osigurana nezavisnost i autentičnost rezultata te onemogućeno eventualno međusobno dogovaranje ovih institucija.